سه گانه تاریک: روان آزاری، خودشیفتگی و ماکیاولیسم و تحقیقات تازه در خصوص ریشهٔ مشترک تمام گرایش های منفی
به گزارش تور چین ارزان، روان شناسان سه ویژگی منفی اصلی در شخصیت انسان را شناسایی نموده اند که به سه گانهٔ تاریک معروف است: روان آزاری (Psychopathy)، خودشیفتگی (Narcissism) و ماکیاولیسم (Machiavellianism). این ویژگی ها اغلب در افرادی دیده می شوند که دست به رفتارهای فریبکارانه، استثمارگرانه یا بی رحمانه می زنند.

اما حقیقت از این هم تاریک تر است. در کنار این سه ویژگی، تمایلات منفی دیگری نیز در انسان وجود دارد؛ مانند خودخواهی (Egoism)، سادیسم (Sadism)، کینه جویی (Spitefulness) و بی وجدانی اخلاقی (Moral Disengagement). اما آیا همه این ویژگی ها منشأ واحدی دارند؟
پژوهشی که در سال 2018 انجام شد، نشان داد که یک نیروی بنیادی در پس تمام این تمایلات تاریک نهفته است.
عامل تاریک شخصیت؛ ریشهٔ مشترک تمام گرایش های منفی
در این تحقیق، دانشمندان از دانشگاه های آلمان و دانمارک سعی کردند علت اصلی تمام رفتارهای منفی و خودخواهانهٔ انسان را پیدا نمایند. نتیجهٔ پژوهش، کشف مفهومی نو بود که آن را عامل تاریک شخصیت یا D-Factor نامیدند.
مفهوم این عامل شباهت زیادی به عامل g یا General Intelligence Factor دارد که بیش از یک قرن پیش به وسیله چارلز اسپیرمن (Charles Spearman)، روان شناس انگلیسی، معرفی گردید. او متوجه شد افرادی که در یک نوع آزمون هوش عملکرد خوبی دارند، معمولاً در سایر آزمون های شناختی هم پیروز اند. به عبارت دیگر، نوعی هوش عمومی وجود دارد که می توان آن را سنجید.
دانشمندان دریافتند که ویژگی های تاریک شخصیت نیز همانند هوش، دارای یک هستهٔ مشترک هستند. به این معنا که تمام ویژگی های منفی شخصیت، جلوه های مختلفی از یک گرایش بنیادی هستند.
چگونه عامل D سنجیده شد؟
محققان در یک مطالعهٔ گسترده، چهار پژوهش جداگانه را روی بیش از 2500 نفر انجام دادند. هدف، آنالیز اندازه 9 ویژگی شخصیتی تاریک در افراد مختلف بود:
???? خودخواهی (Egoism): تمایل به اولویت دادن به منافع شخصی حتی به قیمت آسیب رساندن به دیگران.
???? ماکیاولیسم (Machiavellianism): گرایش به فریبکاری، دستکاری و استثمار دیگران برای رسیدن به اهداف شخصی.
???? بی وجدانی اخلاقی (Moral Disengagement): توجیه رفتارهای غیراخلاقی و نادیده گرفتن اصول اخلاقی.
???? خودشیفتگی (Narcissism): احساس رجحان، غرور و احتیاج به تأیید دیگران.
???? احساس استحقاق روانی (Psychological Entitlement): باور به این که فرد بدون علت خاصی شایستهٔ مزایا و حقوق ویژه است.
???? روان آزاری (Psychopathy): نداشتن همدلی، بی تفاوتی نسبت به رنج دیگران، و تمایل به رفتارهای ضد اجتماعی.
???? سادیسم (Sadism): لذت بردن از تحقیر، آزار یا درد رساندن به دیگران.
???? منفعت طلبی (Self-Interest): توجه بیش از حد به نفع شخصی بدون در نظر گرفتن پیامدهای آن.
???? کینه جویی (Spitefulness): میل به آسیب رساندن به دیگران حتی اگر خود فرد نیز متضرر گردد.
چگونه پژوهش انجام شد؟
شرکت نمایندگان باید اندازه موافقت یا مخالفت خود را با جملاتی همانند:
✅ می دانم که فرد خاصی هستم، چون دیگران مدام این را به من می گویند.
✅ برای رسیدن به اهدافم هر چیزی را می گویم.
✅ پیشرفت بدون کمی دور زدن قوانین سخت است.
✅ آزار دادن دیگران می تواند هیجان انگیز باشد.
پس از جمع آوری پاسخ ها، محققان از تحلیل های آماری استفاده کردند تا بفهمند که آیا این ویژگی های شخصیتی از یک منشأ مشترک سرچشمه می گیرند. نتایج نشان داد که تمام این تمایلات تاریک با یکدیگر هم پوشانی دارند و همه آن ها به نوعی ریشه در عامل D دارند.
عامل D چگونه در افراد مختلف نمایان می گردد؟
عامل D در افراد مختلف می تواند به اشکال متفاوتی بروز کند. بعضی ممکن است آن را بیشتر به صورت خودشیفتگی تجربه نمایند، بعضی دیگر ممکن است ویژگی های روان آزارانه داشته باشند، و بعضی ممکن است ترکیبی از این خصوصیات را در خود داشته باشند.
اینگو زتلر (Ingo Zettler)، سرپرست این پژوهش، شرح می دهد: عامل D نشان می دهد که یک فرد تا چه حد محتمل است رفتارهای منفی و مخرب از خود نشان دهد. این رفتارها می توانند شامل دروغ گویی، قانون شکنی، فریبکاری و حتی خشونت باشند.
چرا شناخت عامل D اهمیت دارد؟
این کشف نو می تواند به درک بهتر رفتارهای ضد اجتماعی یاری کند. از خشونت های افراطی و جرایم سازمان یافته گرفته تا تخلفات مالی و فساد در بخش های دولتی و خصوصی، عامل D می تواند در پیش بینی این رفتارها نقش کلیدی داشته باشد.
زتلر شرح می دهد: درک اندازه D-Factor در یک فرد می تواند ابزار مفیدی برای پیش بینی احتمال ارتکاب دوبارهٔ جرم یا رفتارهای مضر باشد. به عنوان مثال، می توان از آن برای ارزیابی مجرمان و احتمال بازگشت آن ها به جرم یا حتی در محیط های کاری برای شناسایی افرادی که ممکن است دست به فریبکاری و تقلب بزنند، استفاده کرد.
آیا شما هم عامل D دارید؟
اگر کنجکاو هستید که بدانید خودتان تا چه حد این ویژگی را دارید، می توانید آزمون آنلاین عامل D را انجام دهید. این پژوهش ممکن است روزی به بهبود درمان های روان شناختی و درک عمیق تر رفتارهای تاریک انسانی منجر گردد.
منبع: یک پزشک