تخت روانچی: شرایط در دولت بایدن تغییری نکرده است - تور چین ارزان

سفیر و کننده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک در این مصاحبهی اختصاصی به تشریح آخرین اوضاع و تحولات پیرامون توافق هسته ای سال 2015 کشورهای 1+5 با ایران موسوم به برجام به ویژه پس از ریاست جمهور جو بایدن در آمریکا پرداخت. متن این مصاحبه در ذیل آمده است.

سئوال: آیا زمان ضرب الاجل ایران برای خروج از پروتکل الحاقی تغییر کرده است؟ سخنگوی وزارت امور خارجه (ایران) می گوید آمریکا تا هفته نخست اسفند زمان خواهد داشت که تحریم های ایران را لغو کند؛ این در حالیست که پیشتر از 23 فوریه سخن گفته می شد.

پاسخ: قبل از اینکه به سوال شما پاسخ دهم، باید بگویم که ما گزارش های متعدد آژانس (بین المللی انرژی اتمی) را داریم که کاملاً نشان می دهد همکاری ایران با آژانس به صورت کامل اجرا شده است. وقتی که ایالات متحده به صورت غیرقانونی از برجام خارج شد، دیگر کشورهای باقیمانده در برجام به ما اصرار داشتند که رفتاری مشابه آمریکا نکنیم و از توافق خارج نشویم؛ چرا که آنها خسارت های ایران را جبران می کنند. ما یک سال برای این منظور صبر کردیم اما در عمل اتفاقی نیفتاد. همان زمان دولت ایران تصمیم گرفت به صورت چند مرحله ای تعهدات خود را کاهش دهد. البته همین امر هم بر مبنای بند 36 برجام صورت پذیرفت. از سوی دیگر مجلس هم مدت ها در این خصوص بحث کرده بود که چه راهکارهایی در قبال این شرایط انجام دهد و در نهایت این قانون تصویب شد. بر اساس این قانون ما تعهداتی در چارچوب قوانین کشور داریم. بر اساس این قانون ما باید گام هایی را بردایم که البته برخی از آنها مثل شروع غنی سازی 20 درصدی را شروع کردیم. مرحله بعدی آنکه قرار است 21 فوریه اتفاق بیفتد همانطور که شما اشاره کردید این است که اگر تا آن زمان مطالب مجلس محقق نگردد، دولت باید به اجرای پروتکل الحاقی انتها دهد. ضمن اینکه توجه داشته باشید که همین هم طبق برجام اقدامی داوطلبانه از سوی ایران بوده است.

سئوال: آیا این بدین معناست بعد از آن تاریخ نظارت های آژانس ادامه دارد، اما اجرای پروتکل الحاقی متوقف می گردد؟

پاسخ: بله همینطور است. شرایط برمی گردد به پیش از توافق برجام. یعنی ما در چارچوب پادمان و ان پی تی به تعهدات خود عمل می کنیم و بر همین اساس هم ماموران آژانس در ایران حضور خواهند داشت.

سئوال: پس تغییری در ضرب الاجل ایران ایجاد نشده؟

پاسخ: خیر. بر اساس همان مصوبه مجلس است.

سئوال: انتظار شما از آمریکا چیست؟ اگر مثلاً واشنگتن گام مثبتی انجام دهد که نشان دهنده تغییر راهبرد کلی این کشور در قبال ایران باشد، برای ایران کافی نخواهد بود؟

پاسخ: مصوبه مجلس معین است. ما هیمشه گفته ایم آمریکا باید به برجام برگردد. یعنی باید به اجرای تعهداتش در چارچوب برجام برگردد. باید تحریم هایی که در خود برجام معین شده چه هستند را لغو کند. تحریم هایی که در دوره ترامپ به عناوین دیگر تصویب شد را باید لغو کنند و البته یک سری تحریم های جدیدی هم در دوره ترامپ تصویب شد که که آنها هم باید لغو شوند. در نتیجه معین است که آمریکا باید چه کارهایی انجام دهد.

سئوال: اما تقریباً معین است که در این فاصله زمانی کوتاه این اتفاقات نمی افتد. یعنی حتی اگر حرکت مثبت کوچکی هم از سوی آمریکا صورت بگیرد از نظر ایران قابل قبول نخواهد بود؟

پاسخ: مصوبه مجلس روشن است که چه اتفاقی باید بیفتد. ما بر همان اساس مجبوریم عمل کنیم و بر همان اساس هم عمل خواهیم کرد.

سئوال: در رسانه های آمریکایی گزارش هایی منتشر شده بود مبنی بر اینکه دولت آمریکا برنامه هایی دارد برای کاهش فشار بر ایران بدون رفع تحریم ها. این احیاناً اگر اتفاق بیفتد واکنش ایران چه خواهد بود؟ آیا ایران این موضوع را می پذیرد؟

پاسخ: مصوبه مجلس که معین است و باید بر همان اساس عمل گردد. الان هم زود است که بخواهیم قضاوت کنیم آمریکا چه اقدامی بکند و ما در مقابلش چه اقدامی باید انجام دهیم. آمریکایی ها می دانند باید چه بکنند. باید تصمیم شان را بگیرند. همین حالا که من خدمت شما هستم آمریکا ناقض قطعنامه 2231 و ناقض برجام است. یعنی همان سیاستی که در دوره ترامپ اتخاذ می شد، هنوز هم ادامه دارد. هیچ تغییری ما ندیدیم. آمریکا باید تصمیم بگیرد که می خواهد سیاست شکست خورده فشار حداکثری را ادامه دهد یا واقعاً می خواهد متوجه گردد که آن سیاست اشتباه بوده و رویکرد جدیدی را اتخاذ می کند. البته در صحبت هم می گویند که سیاست فشار حداکثری سیاست شکست خورده ای بوده است.

سئوال: به شما هم به صورت مستقیم گفته اند که این سیاست شکست خورده؟

پاسخ: خیر. ما به صورت مستقیم (با طرف آمریکایی) تماسی نداشتیم.

سئوال: یکی از رسانه های فرانسوی گزارشی منتشر کرده بود که بعد از روی کار آمدن دولت بایدن مذاکراتی از طرف دولت جدید با شخص شما در واشنگتن صورت گرفت.

پاسخ: خیر. صحت ندارد. ما هیچ مذاکره مستقیمی با آمریکایی ها نداشتیم. چیزی که عرض کردم این بود که مسئولین وزارت خارجه آمریکا و سخنگوی وزارت خارجه این کشور اعلام کردند سیاست فشار حداکثری شکست خورده است. بنابراین این را باید در عمل اثبات کنند؛ صرفاً به حرف نمی گردد.

سئوال: آیا ایران برنامه ای ندارد که خودش قدمی را برای این منظور بردارد؟ ایران نمی خواهد گام نخست را بردارد؟

پاسخ: این انتظار غلطی است که اینها می گویند ایران گام اول را بردارد. ما که در برجام هستیم. کسی که از برجام خارج شده باید ثابت کند تغییر رویه داده است. چطور انتظار می رود ایران که در برجام است گام بردارد؟ ایران چه گامی را باید بردارد؟

سئوال: اما در حال حاضر دیگر ایران هم در برجام نیست؟

پاسخ: خیر. ایران هنوز در برجام حضور دارد.

سئوال: غنی سازی اورانیوم ایران در حال حاضر بالاتر از حد معین در برجام است.

پاسخ: بله درست است. ولی اینها همه در چارچوب ماده 36 برجام است که وقتی یک خلاف و نقض شدید و آشکاری از سوی یک طرف انجام می گردد طرف مقابل می تواند یا به طول کلی تعهداتش را انجام ندهد و یا برخی از تعهداتش را انجام ندهد و ما مورد دوم را انتخاب کردیم و برخی از تعهدات خود را انجام ندادیم. ضمن اینکه نکته مهم این است که به محض اینکه آمریکا به اجرای تعهدات خود به صورت کامل و بدون پیش شرط بازگردد، ما هم به اجرای تعهدات خود بازخواهیم گشت و این قدم هایی که ما برداشیتم، کاملاً برگشت پذیر هستند.

سئوال: مصاحبههایی هم در مورد آزادی زندانیان دو تابعیتی اخیراً به بین دو طرف صورت نگرفته است؟

پاسخ: اخیراً صورت نگرفته ولی موضع ما روشن است و بارها اعلام کردیم. البته ما دو تابعیتی را از نظر قانونی تحت این عنوان رسمیت نمی شناسیم و شهفرایندان ایرانی بر اساس قوانین کشور، شهفرایند ایران هستند ولی در ارتباط با موضوعی که شما گفتید ما بارها موضع خود را اعلام کردیم.

سئوال: اما در دولت بایدن مصاحبهیی در این خصوص شکل نگرفته؟

پاسخ: خیر. هیچ مصاحبهیی چه در زمینه بحث هسته ای و چه در ارتباط با بقیه مباحث با دولت بایدن نداشتیم.

سئوال: آقای ظریف اشاره ای داشتنند به اینکه اتحادیه اروپا نقش میانجی را می تواند ایفا کند. وزیر خارجه قطر هم به تهران سفر کردند و این کشور هم در مورد میانجیگری ابراز تمایل کرده است. ترجیح ایران برای این میانجیگری کدام کشور است؟ آیا ترجیح می دهد کشورهای منطقه در این فرایند وارد شوند یا همانطور که آقای ظریف گفتند آقای بورل و دستگاه سیاست خارجی اروپا نقشی را ایفا کنند؟

پاسخ: عرض کردم. تعهدات آمریکا روشن است و چیزی نیست که نیازی به بحث و مصاحبه و این جور مباحث داشته باشد. اگر آمریکایی ها تصمیم بگیرند که به تعهدات خود برگردند، خودشان هم روش آن را می دانند. بنابراین چیزی که لازم است این است که تصمیم سیاسی در واشنگتن گرفته گردد. حالا صحبتی که آقای دکتر ظریف در مورد بورل کردند این است که اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام در شورای امنیت و قطعنامه 2231 نام برده شده است. بنابراین نقشی که اتحادیه اروپا دارد هماهنگ گنننده اجرای برجام است.