ویردار ایستاده مرده است

به گزارش تور چین ارزان، ویردار را کشتند. نیمه های شب تبر برداشتند و افتادند به جانش، پوست و گوشتش را کندند! صبح که آفتاب زد، زخم های روی تن ویردار نمایان شد و تازه همه خبردار شدند در تاریکی شب، چه برسرش آمده.

ویردار ایستاده مرده است

ویردار اما هنوز ایستاده است، درست مثل همه 480سالی که اینجا روی همین خاک پا گرفت و قد کشید؛ اما دیگر امیدی به نجاتش نیست، ویردار ایستاده مرده است و این برای دوستداران محیط زیست و فعالان منابع طبیعی کشورمان یکی از تلخ ترین خبرهای این روزها بوده؛ خبری که از سلاخی عمدی درخت بلوط کهنسال محور خرم آباد به الشتر حکایت می نماید؛ درختی که در ابتدای جاده روستای دولتشاه قرار گرفته است و حالا زخمش، داغی تازه روی دل دوستداران زاگرس گذاشته است.

نمی دانستیم ویردار به لری یعنی چه. حالا اما می دانیم که یعنی مراقب، یعنی محافظ و نگهبان. حالا می دانیم ویردار، اسم یک درخت کهنسال بلوط است در استان لرستان؛ درختی که جانش را همین هفته پیش از دست داده، گرچه مثل همه روزهای 480سال قبل، سرجایش ایستاده باشد، اما دیگر امیدی به زنده ماندنش نیست. نمی دانستیم کت زنی یعنی چه، اما حالا می دانیم این درخت بلوط را با کت زنی کشته اند. می دانیم یک یا چند نفر، شبانه درخت را سلاخی نموده اند و دور تا دور، پوست و گوشت تنه اش را کنده اند تا خشک گردد؛ به همین سادگی، به همین تلخی...

آن طور که احسان ا... فاضل پور، مدیر انجمن بلوط بانان زاگرس به ما می گوید، درخت ویردار سلاخی شده است و به احتمال خیلی زیاد امیدی به زنده ماندش نیست.

این فعال محیط زیست ادامه می دهد: فرد یا افرادی ناشناس، با انجام کت زنی، پوست های آوندی این درخت کهنسال را کنده اند و تقریبا ظرف یک سال آینده این درخت خشک خواهدشد. گرچه اقدامات اولیه برای مرهم گذاشتن روی زخم تنه درخت صورت گرفته اما این پانسمان هیچ کمکی به غیر از ضدعفونی کردن درخت و جلوگیری از نفوذ حشرات به تنه اش ندارد، درخت قطعا برگ هم می دهد، اما چون چرخه حیاتش ناقص شده و تمام آوندهای پوسته درخت کنده شده، احتمال زنده ماندنش بسیار کم است.

او با این حال اظهار امیدواری می نماید در فصل بهار با استفاده از سرشاخه های جوان این درخت و با پیوند این ساقه های جوان به قسمت کت زنی شده، حیات دوباره اش را به آن برگردانند؛ امیدی که البته بیشتر به یک امید محال می ماند چراکه با این کت زنی، به احتمال 95درصد این درخت مرده است.

جاده حریف ویردار نشد

ویردار تنها قربانی کت زنی شبانه درختان بلوط در این منطقه نبوده و نیست، همزمان با او 25درخت جوان دیگر هم در منطقه ای نزدیک، کت زنی شده اند. اما قصه ویردار با بقیه درخت ها متفاوت است و همین تفاوت حالا داغ به دل خیلی ها نشانده؛ ماجرایی که به اطلاق عنوان نگهبان به این درخت می رسد.

مدیر انجمن بلوط بانان زاگرس در شرح بیشتر می گوید: حدودا پنج سال پیش بود خبردار شدیم این درخت در جهت احداث جاده جدید خرم آباد به الشتر قرار گرفته است؛ یعنی دقیقا در وسط لاین.

از وقتی این خبر منتشر شد، انجمن ما و بقیه انجمن های دوستدار محیط زیست در منطقه کوشش کردند و بالاخره بعد از برگزاری جلسات متعدد با اداره راه و مشاور پروژه و نهادهای دیگر، لاین این جاده جابه جا شد تا جان این درخت کهنسال در این عملیات عمرانی گرفته نگردد.درحقیقت بریدگی ای که در طرح اصلی جاده، چند صد متر جلوتر قرار داشت، به این قسمت منتقل شد تا به درخت آسیبی نرسد و در نتیجه از جان درخت محافظت شد.

این درخت کهنسال از همان زمان و به خاطر این فعالیت محیط زیستی، معروف شد به درخت ویردار یا همان درخت مراقب و نگهبان. فاضل پور می گوید: این برای همه ما یک اتفاق خوشایند بود؛ چون یک جورهایی سمبلی هم برای فعالیت های محیط زیستی مان پیدا کردیم و نشان می داد کوشش هایمان به نتیجه رسیده است.

جای خالی اقتصاد پایدار در منطقه

حالا پنج سال از آن اتفاق می گذرد، ویردار از عملیات عمرانی جاده سازی جان سالم به در برد اما در یکی از شب های سرد زمستان 99 روزشمار زندگی اش به انتها رسید.

آن طور که فاضل پور می گوید این حرکت نشان از یک پدیده وندالی دارد:این درخت معارض و مزاحم هیچ کسی نبود و با این که عمدتا در منطقه ما کت زنی درخت های بلوط به خاطر بحث فروش زغال انجام می گردد، اما در این یک مورد حدس خود ما این است که درخت توسط یک فرد بیمار مورد هجمه قرار گرفته است.

مدیر انجمن بلوط بانان زاگرس اما در ادامه از مرگ درختان بلوط دیگر هم در منطقه زاگرس خبر می دهد و می گوید: این حرکت نمونه انگشت شماری از آسیب زدن به درخت های زاگرس است که به خاطر نداشتن اقتصاد پایدار در روستاهایمان اتفاق می افتد و برای یک کیسه زغال 50هزارتومانی، درخت های زیادی با ارزش میلیاردی سوزانده می شوند.

اظهار تاسف پدر بلوط ایران

برای مظفر افشار، فعال محیط زیست کشورمان که به خاطر فعالیت هایش به عنوان پدر بلوط ایران هم شناخته می گردد، سلاخی این درخت کهنسال تلخ و باورنکردنی است، آن قدر که چشم هایش به اشک بنشیند و بگوید: انگار یکی از بچه هایم را جلوی چشم هایم تبر زده باشند و کاری از دست من برنیاید.

او در ادامه برای ما از اهمیت جنگل های زاگرس می گوید:زاگرس با حدود 1300کیلومتر طول و 200کیلومتر عرض، 45درصد آب شیرین کشور را تامین می نماید و جنگل های زاگرس، مسؤول مستقیم فراوری دوسوم این آب شیرین هستند. از طرف دیگر زاگرس ریه ایران هم لقب گرفته و اگر از دست برود، استان های زاگرس نشین ما با مسائل زیادی روبرو می شوند، اما متاسفانه هیچ تدبیری برای جلوگیری از تخریب جنگل های زاگرس اندیشیده نمی گردد، تا جایی که از شش میلیون هکتار جنگل های زاگرس الان فقط چهار میلیون هکتار باقی مانده است به خاطر همین باید به گوش مسؤولان طراز اول کشورمان برسد که حفظ جنگل های زاگرس برای حفظ استان های زاگرس نشین بسیار مهم است.

فقر یعنی تبدیل جنگل به زغال

از نظر پدر بلوط ایران هم یکی از ریشه های اصلی تخریب جنگل های زاگرس، فقر مالی رایج در بین روستاهای جنگل نشین است؛ موضوعی که افشار با اشاره به آن می گوید: فقر در این منطقه یعنی تبدیل عرصه جنگلی به زغال. موضوعی که بعد از طرح هدفمند کردن یارانه ها رواج پیدا نموده است، چراکه قبلا تهیه یک بشکه 200 لیتری نفت با کرایه از خرم آباد به مقصد روستاهای ما حدود 15 تا 20هزارتومان هزینه داشت، اما بعد از هدفمند کردن یارانه ها، قیمت هر بشکه بالای 55هزارتومان شده که با کرایه از 120هزارتومان هم می گذرد و تهیه اش در توان روستاییان نیست. نتیجه این اتفاق هم وارد شدن آسیب های بیشتر به زاگرس است.

افشار ادامه می دهد:ما هزاران درخت دیگر داریم که هر روز کت زنی می شوند تا بعد از خشک شدن به زغال تبدیل شوند.

فقدان جریمه های سختگیرانه و سنگین برای تخریب درختان از نظر بسیاری کارشناسان و فعالان محیط زیست، یکی از دلایل اصلی واردشدن آسیب به درختان بلوط است و افشار با اشاره به همین موضوع می گوید: متاسفانه جرایم نابودی درخت های ما بسیار سبک است و بارها مشاهده شده که افراد متخلف حاضرند جریمه بدهند اما عرصه جنگلی را به خاطر هدف خاصی که دارند، تخریب نمایند. در نتیجه با وضع قوانین سنگین تر می توان تا اندازه ای جلوی این اتفاق را گرفت.

جریمه کیفری سنگین در انتظار متخلفان

شناسایی و برخورد با متخلفانی که باعث مرگ درخت نگهبان خرم آباد شده اند، شاید کمترین خواسته دوستداران محیط زیست و همه آنهایی است که تصاویر این جاندار 480ساله را دیده و دلشان از اتفاقی که برایش افتاده به درد آمده است.

محمد نریمانی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خرم آباد در همین زمینه به ما می گوید:پیگیری های لازم برای شناسایی این افراد متخلف از طرف منابع طبیعی آغاز شده است.

نریمانی در ادامه از تشکیل پرونده قانونی برای متخلفان خبر می دهد و می گوید:قیمت هر درخت بلوط کهنسال طبق مجازات های تخلفات جنگلی، سال جاری هفت میلیون تومان در نظر گرفته شده است، اما این همه ماجرا نیست و این تخلف جنبه کیفری هم دارد و با توجه به نظر قاضی پرونده و دستگاه قضایی کشور با متخلف برخورد خواهدشد.

او در ادامه به پرونده های مشابه قبلی اشاره می نماید و می گوید:در پرونده های قبلی مثلا برای خسارت 12میلیون تومانی که به جنگل وارد شده بود، از نظر کیفری، قاضی پرونده 65میلیون تومان جریمه هم در نظر گرفت. در موارد دیگری هم قطع درخت داشتیم و پرونده را به مراجع قضایی ارجاع دادیم و به صلاحدید قاضی و بنابر اهمیت موضوع، پرونده به شعبه ویژه قتل هم ارجاع داده شده تا آنجا مجازات کیفری سنگین تری برایش در نظر گرفته گردد.

درخت کشی با اهداف عجیب

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خرم آباد درباره انگیزه های این تعرض به عرصه منابع طبیعی هم چنین می گوید:در این باره حدس و گمان هایی وجود دارد و با این که الان بحث قاچاق چوب در زاگرس در ابعاد بسیار بزرگی دیده می گردد (به خاطر تنفسی که به جنگل های شمال کشور داده اند)، اما نظر شخصی من این است که این تعرض برای قاچاق چوب یا تهیه زغال انجام نشده است. اگر کسی بخواهد برای تهیه زغال یا مصارف دیگر درختی را خشک کند، درختی را در جایی که دور از چشم است انتخاب می نماید. اما این که می آیند به یک درخت 480ساله در وسط دو لاین جاده آسیب می زنند، قطعا هدف دیگری داشته اند. یا با هدف ضربه به منابع طبیعی این کار را انجام داده اند مثلا زمینی داشته اند که جزو اراضی ملی اعلام شده و به این طریق قصد تلافی داشته اند یا محتمل است این کار را به خاطر از بین بردن محل استقرار ماشین پلیس راه انجام داده باشند؛ چراکه ماشین پلیس راه در این جاده همواره زیر سایه این درخت می ایستاد و به دوطرف جاده هم اشراف داشت و شاید با هدف از بین بردن این محل استقرار این کار را انجام داده اند.

مینا مولایی - ایران / روزنامه خبرنگاران

منبع: جام جم آنلاین
انتشار: 9 اسفند 1399 بروزرسانی: 9 اسفند 1399 گردآورنده: chinaro.ir شناسه مطلب: 1747

به "ویردار ایستاده مرده است" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "ویردار ایستاده مرده است"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید