کارنامه اصغر فرهادی - تور چین ارزان

به گزارش شرق، آنچه درباره قهرمان نوشته شده، این است که در مدت زمان دو ساعت و هفت دقیقه آن شاهد روایت قصه شخصیتی به نام رحیم هستیم که به دلیل ناتوانی در پرداخت بدهی اش در زندان به سر می برد؛ اما در دو روز مرخصی در تلاش است شاکی خود را با پرداخت بخشی از بدهی متقاعد به پس دریافت شکایت خود کند؛ اما اتفاقات آن گونه که برنامه ریزی شده، پیش نمی رود.

مجله سینمای ایتالیا (Cinematografo) نیز خلاصه داستانی درباره قهرمان منتشر کرده و در بخشی از شماره جدید خود که به فیلم های مهم جشنواره کن پرداخته، آورده است: قهرمان، فیلم جدید اصفر فرهادی کارگردان ایرانی برنده دو جایزه اسکار است. داستان این فیلم درباره مردی است که به دلیل بدهی در زندان است؛ اما وقتی آزاد می گردد، متوجه می گردد نامزدش یک کیف پر از پول پیدا کرده؛ اما تصمیم می گیرد از این پول استفاده نکند. زمانی که خبر این اقدام انسان محبت آمیز او در شهر می پیچد، به چهره ای شناخته شده تبدیل می گردد و اهالی شهر برای کمک به او دست به کار می شوند و....

استودیو آمازون حق پخش فیلم قهرمان را در آمریکا در اختیار دارد و کمپانی فرانسوی ممنتو پیکچرز، تهیه کنندگی و فروش بین المللی فیلم قهرمان را بر عهده دارد و این فیلم را در فرانسه نیز اکران خواهد کرد. همچنین کمپانی لاکی رد نیز فیلم جدید فرهادی را در ایتالیا اکران خواهد کرد. فیلم قهرمان به عنوان یکی از 24 فیلم بخش رقابتی اصلی هفتاد و چهارمین جشنواره فیلم کن با آثاری از کارگردانان سرشناسی مانند وس اندرسون، نانی مورتی، شین بیکر، فرانسوا اوزون، پل ورهوفن و شان پن برای کسب نخل طلای بهترین فیلم رقابت می کند.

اما اصغر فرهادی پنج سال پس از ساخت فیلم فروشنده بار دیگر در کشورش و با عوامل ایرانی تجربه دیگری را رقم زد. در این فیلم امیر جدیدی، محسن تنابنده، فرشته صدرعرفایی، سارینا فرهادی و جمعی دیگر از بازیگران که اغلب آنان چهره های جدید هستند، مقابل دوربین فرهادی رفته اند.

قهرمان فرهادی در آینده ای نزدیک در یکی از بزرگ ترین رویداد های هنری دنیا رونمایی خواهد شد و واکنش ها بعد از تماشای فیلم می تواند ارزیابی دقیق تری درباره رویکرد تازه فرهادی در فیلمش ارائه دهد و میزان موفقیت فیلم را در ادامه حضور های جشنواره ای اش تعیین تر کند؛ اما نمی توان از این حقیقت به راحتی گذشت که اصغر فرهادی سال هاست به عنوان یکی از پرافتخارترین سینماگران کشورمان دستاور های یگانه ای برای سینمای ایران داشته و راه بسکمک از سینماگران جوان را به رویداد های هنری معتبر دنیا هموارتر کرده است.

بی اغراق نیست اگر بگوییم که به جز ما ایرانی ها، قطعا بسکمک از سینما دوستان در سراسر دنیا هم منتظر فیلم جدید اصغر فرهادی هستند؛ چرا که او سال هاست زبان مشترک صحبت با مردم دنیا را از طریق فیلم هایش پیدا کرده است. چنانچه روزنامه ال موندو اسپانیا در نوشتاری همه می دانند فرهادی را فیلمی اسپانیایی و در عین حال دنیا شمول توصیف کرد.

لوییس مارتینز منتقد سینما و فرستاده ال موندو به جشنواره کن نوشت: بیشتر داستان های فرهادی در ایران روی می دهد؛ ولی همگی آن قدر انسانی، آشنا و در عین حال ساده هستند که مثل همه می دانند حتی می توانند در دهکده ای نزدیک مادرید اتفاق بیفتند.

به زبانی دیگر سینمای او آن قدر رمز آمیز و در عین حال شفاف است که با هر تماشاگری ارتباط برقرار می کند و نمی دانیم که آیا ما بخشی از داستان او هستیم یا نه؟ و در نهایت تردید ما تأییدی است؛ بله عضو آن هستیم. همه می دانند که گشایشگر جشنواره کن بود، اسپانیای واقعی است.

در این داستان که در یک روستای منطقه کاستیل (مرکز اسپانیا) جریان دارد، خود ما اسپانیایی ها حاضر هستیم؛ اما می تواند ایران هم باشد. تومبوکتو (مالی) هم می تواند باشد. بر همین مبناست که کارگردان فیلم تأکید می کند: آنچه فرهنگ های گوناگون را به یکدیگر پیوند می دهد، بسیار بیش از عوامل جدایی آنهاست.

فرهادی بار دیگر از حرکات نمایشی دوری کرده تا واقعیت را از درون بسازد. این گونه مکان و منشأ تأثیر گذار نیست. عملکرد او در تمام ساخته هایش در همین چارچوب بوده؛ از شاهکار جدایی نادر از سیمین تا اثر تقریبا بی نقص فروشنده و اکنون در فیلم تازه خود. از منظری ممکن است فیلم تازه، هیجانی همانند کار های بزرگ قبلی او نداشته باشد؛ ولی باز هم به تجزیه و تحلیل دروغ و بازگشت به آن و همچنین گذشته اغواگر تحریف شده و در عین حال دردناک برمی گردد. باز هم خانواده به شکل جامعه ای مرموز ترسیم شده و آن قدر به ما نزدیک است که سخت می توان فهمید ما عضوی از آن هستیم یا اوست که ما را در بر گرفته است.

سال ها از توان فرهادی برای به تصویر کشیدن جامه ایران تمجید شده است و اکنون او در پی روایت های دنیا شمول در ریشه های بومی هر محل است. او در فیلم تازه خود با همان شیوه های خویش، ویژگی های جامعه روستایی را بیان می کند و در لحظاتی ما را شگفت زده می سازد. به خوبی درون مایه های نفرت را به تصویر می کشد و همچنین خصومت های ویژه یک روستای آفتاب گیر را یادآوری می کند.

فرهادی بار ها در گفت وگوهایش از تجربه زیستی اش برای به تصویر کشیدن ایده هایی که مکتوب می کند، صحبت کرده. قطعا بسکمک از علاقه مندان آثارش نیز در میان کارنامه پر افتخار او به فیلم هایی تعلق خاطر بیشتری دارند. چنان که برخی با نگاهی سخت گیرانه، راستا فیلم سازی او را از فیلم گذشته به بعد قابل قیاس با تجربه های پیشینش نمی دانند و معتقدند که به نوعی فرهادی خودش را تکرار کرده است.

با این حال باید منتظر ماند و دید جدیدترین تجربه سینمایی او با بازیگرانی ایرانی در کارنامه او چه جایگاهی خواهد داشت و در جشنواره فیلم کن چه امتیازی خواهد گرفت. به بهانه حضور قهرمان در جشنواره فیلم کن در مطالب پیش رو نظر منتقدان و سینمانویسان مطرح را درباره کارنامه فرهادی در چند سال گذشته و سیر فیلم سازی او می خوانید.