شخصیت فرزندان وسط از دیدگاه روانشناسی
به گزارش تور چین ارزان، خبرنگاران | سرویس روانشناسی - شما اولین فرزند خانواده هستید یا آخرین آنها؟ یا شاید فرزند وسطی هستید؟ به گفته پژوهشگران، صندلی فرزندان در خانواده (فرزند اول، وسط یا آخر بودن) بر شخصیت، رفتار و دیدگاه آنها تاثیر مستقیمی می گذارد. بعضی از روانشناسان بر این باورند که ترتیب تولد یکی از قدرتمندترین متغیر ها در شکل گیری شخصیت افراد است. اگر فرزند وسط هستید یا بیش از دو فرزند دارید، آگاهی از ویژگی های شاخص فرزندان وسطی و رفتار والدین با آن ها برایتان راه گشا خواهد بود.
فرزندان وسط خانواده
میری والاس، درمانگر کودک و خانواده، می گوید: فرزندان وسط اغلب احساس گم گشتگی و نادیده گرفته شدن می نمایند. آن ها با خود می گویند: من نه فرزند ارشدم، نه کوچکترین عضو خانواده ام. پس جای من کجاست؟ این باور در اغلب فرزندان وسط وجود دارد، زیرا توجه پدر و مادر ها معمولا به فرزند اول یا ته تغاری خانواده اختصاص دارد.
به طور کلی، فرزندان وسط دارای ویژگی های زیر هستند:
- دلسوز و مهربان
- تا حدودی سرکش
- پیروز در دوست یابی
- مذاکره نماینده
- دارای دایره اجتماعی وسیع
- صلح طلب
فرزندان وسط در کودکی
هالی شروک، مادر 31 ساله ای که 5 فرزند دارد و در نیوتان، پنسیلوانیا، زندگی می نماید. او فرزند دومش مگی را کودکی سرکش و به دنبال جلب توجه معرفی می نماید. شروک می گوید: اگر مگی مشغول انجام کاری باشد و به او بگویم برو لباس های کثیفت را در سبد رخت چرک بینداز یا مایو شنایت را بردار تا به استخر برویم خیلی جدی پاسخ می دهد نه! و به کارش ادامه می دهد!
با این حال، دکتر لمان (روانشناس و پژوهشگر در زمینه تاثیر ترتیب تولد بر شکل گیری شخصیت) می گوید: کنترل کردن فرزندان وسط سخت تر است، زیرا آن ها از خواهر یا برادر عظیمترشان نیز آموزش می بینند. همچنین جنسیت کودک نیز نقش پر رنگی ایفا می نماید. اگر اولین فرزند پسر باشد و فرزند دوم دختر، فرزند دوم در نقش اولین دختر خانواده، ویژگی های فرزند ارشد را نیز بروز می دهد. هالی شروک می گوید، دختر 4 ساله من مگی، اولین دختر خانواده است و ویژگی های رهبری و مدیریتی در شخصیتش نهادینه شده است. مگی به عنوان مادر کوچولوی فرزند سومم، از او مراقبت می نماید و به احتیاج های او رسیدگی می نماید.
جنی بلیک که در خانواده ای با پنج فرزند عظیم شده، تجربه خود را از فرزند وسط بودن اینگونه بیان می نماید: به عنوان یک فرزند وسط، مجبور بودم برای دریافت هر چیزی بحث و مبارزه کنم. به همین دلیل توانایی مذاکره کردن در من رشد کرد. اگرچه گاهی اوقات احساس نامرئی بودن در خانواده می کردم، زیرا بیشترین توجه معطوف به عظیمترین و کوچکترین فرزندان خانواده بود؛ اما برای من بد نبود. این نامریی بودن موجب شد تا بدون اینکه کسی متوجه گردد، کارهایم را انجام دهم.
فرزندان وسط در عظیمسالی
شروک خودش فرزند وسط خانواده است. او در بین خواهر های عظیمتر و کوچکترش، دختری سرکش و نافرمان بوده، همانگونه که مگی این ویژگی ها را نشان می دهد. شروک می گوید: من بچه بدی نبودم، اما واقعا دردسر ساز بودم. در دوران نوجوانی او پس از یک مشاجره سخت با والدینش سه روز از خانه فرار می نماید. اگرچه شروک ادعا می نماید نسبت به آن دوران کمی آرام تر شده، اما او هنوز هم نمی تواند امر و نهی از سوی کسی را تحمل کند.
10 توصیه برای رفتار با فرزندان وسط
فرزندان وسط معمولا در میان دیگر خواهر و برادر های خود دیده نمی شوند. رفتار آن ها در طیف وسیعی از سرکشی و نافرمانی تا حرف گوش کنی و خود شیرینی دیده می گردد. نکات زیر یاری می نماید تا در رفتار با فرزندان وسط پیروز تر باشید:
1. به فرزندتان اطمینان بدهید که دوستش دارید
فرزندان وسط گاهی برای دیده شدن در میان دیگر خواهر ها و برادرهایشان، دست به رفتار های اشتباهی می زنند. هنگام مواجهه با کار اشتباه و تنبیه او، یادآور شوید که تنبیه او ارتباطی با دیگر خواهر و برادرهایش ندارد و بدین معنی نیست که شما او را دوست ندارید. دلیل تنبیه را برایش شرح دهید تا سوء تفاهمی ایجاد نگردد. فرزند شما بایستی احساس کند که دیده می گردد، مهم است و او را دوست دارید.
2. دستاورد های او را تحسین کنید
میری والاس، روانشناس کودک و خانواده، می گوید: فرزندان وسط احتیاج شدیدی به جلب توجه دارند، همین دلیل مو های خود را به شکل عجیبی کوتاه می نمایند، رنگ مو های خود را بنفش می نمایند یا هوادار متعصب یک گروه مذهبی، سیاسی و… خاص می شوند. یکی از راه های پیشگیری از این نوع رفتار، این است که توجه کافی به فرزندان وسط داشته باشید تا احساس احتیاج به انجام این کار ها نداشته باشند. همچنین دستاورد ها و پیروزیت های آن ها را (هرچند کوچک) تحسین کنید تا احتیاجی به انجام خرابکاری برای جلب توجه شما نداشته باشند.
بیشتر بخوانید: ایجاد عزت نفس در بچه ها با 9 راه چاره ساده و موثر
3. در مواقع لزوم میانجی گری کنید
فرزندان وسط معمولا خلق و خویی آرام و مصالحه گر دارند. بچه های وسط در دعوای میان خواهر و برادرهایشان نقش میانجی را ایفا می نمایند و آن ها را با هم آشتی می دهند. آن ها با طرز فکری منطقی با طرفین مذاکره می نمایند تا به راه چاره مناسبی دست یابند.
البته در نظر داشته باشید که وقتی دعوا بالا می گیرد، این وظیفه شماست که صلح و آشتی برقرار کنید نه فرزندتان!
4. قوانین ثابتی وضع کنید
قوانین و حد و مرز های رفتار در خانواده را به زبانی ساده و روشن برای تمامی بچه ها بازگو کنید. مطمئن شوید که آن ها درک درستی از قوانین و مجازات تخطی از آن پیدا نموده اند. گاهی اوقات فرزندان شما آگاهانه قوانین را زیر پا می گذارند تا قدرت شما را بسنجند. همیشه در برخورد با بچه ها قانون شکن یکسان برخورد کنید تا بدانند که هیچ یک فزونی نسبت به دیگری ندارد.
5. زمان خاصی را تنها با او بگذرانید
با فرزندتان رابطه ای صمیمی داشته باشید. زمانی در روز را تنها به او اختصاص دهید و درباره اتفاقاتی که آن روز افتاده و احساساتی که تجربه نموده از او بپرسید. برنامه های ویژه ای را برای او تدارک ببینید و تاریخ آن را از قبل تعیین کنید، تا کودک برای آن روز هیجان داشته باشد. وقت گذراندن با فرزند وسط موجب می گردد که او احساس کند به اندازه دیگر خواهر و برادرش اهمیت دارد و احساس تنهایی و دیده نشدن نکند.
6. پیروزیت های او را عظیم جلوه دهید
پس از اینکه پدر و مادر تمام نقاط عطف رشدی و تحصیلی فرزند اول را با تشریفات کامل جشن می گیرند، دیگر هیجانی برای تکرار این مراحل با دیگر فرزندانشان ندارند. اما برای افزایش عزت نفس کودکتان بایستی پیروزیت های کوچک و عظیم او را جشن بگیرید، تا کودک بداند که به او افتخار می کنید و برایش ارزش خاصی قائل هستید.
بیشتر بخوانید:
7. به تفاوت های فرزندان احترام بگذارید
اگر فرزند اول شما مدال آور شطرنج در بین مدارس شده است، حتما دلتان می خواهد که فرزند دومتان نیز راه او را ادامه دهد و این استعداد بالقوه را پرورش دهد. اما بهترین راه این است که او را تشویق کنید تا جهت مورد علاقه خود را در زمینه رشته تحصیلی، ورزشی و هنری پیدا کند. والاس می گوید: فرزندان وسط می توانند هنرمندان خوبی از آب دربیایند، زیرا هنر صندلی ویژه ای در خانواده به آن ها می دهد، به ویژه اگر فرزند ارشد دانش آموزی درسخوان و ممتاز در مدرسه باشد.
8. جهت تبادل نظر را باز بگذارید
در یک جهانی ایده آل، همگی می توانستیم ذهن دیگران را بخوانیم؛ اما متاسفانه جهان ایده ال نیست. گاهی اوقات برای پدر و مادر ها غیر ممکن است که تشخیص دهند اینکه کودکشان می گوید: من گرسنه ام در واقع ناشی از من ناراحتم است. اگر فرزند وسط شما احساس نادیده گرفته شدن کند، ممکن است حتی ناراحتی خود را به زبان نیاورد. برای بهبود این شرایط می توانید درباره تجربه فرزند وسط خانواده بودن با او صحبت کنید. بگویید که مراقبت کردن از یک نوزاد احتیاج به زمان و توجه زیادی دارد، از سوی دیگر برادر یا خواهر عظیمتر در حال آماده شدن برای کنکور است و زمان سختی را می گذراند، ما تمام سعی خود را می کنیم که مراقب همه شما باشیم، اما گاهی ممکن است اشتباهاتی نیز داشته باشیم. هر موقع احساس کردی که توجه لازم را دریافت نمی کنی، به ما بگو من احتیاج به توجه دارم.
9. تعدادی لباس نو هم برایش بخرید
دکتر کویین لمان در کتاب The Birth Order Book: Why You Are the Way You Are می نویسد: اینکه گاهی اوقات لباس های دست دوم فرزند عظیمتر را به فرزند میانی بدهید، بد نیست؛ اما در نظر داشته باشید که با خرید چند تکه لباس جدید و خاص، مانند یک کت یا پالتو، به او احساس خاص بودن بدهید. به همین ترتیب، دادن امتیازات ویژه، مانند انتخاب و تماشای فیلم مورد علاقه او، یا پختن غذایی که دوست دارد، احساس احتیاج او برای مورد توجه قرار دریافت را ارضا می نماید.
10. از فرزندتان فیلم و عکس بگیرید
لمان می نویسد: مهم تر از همه این است که، در آلبوم عکس خانوادگی تان به اندازه کافی عکس از فرزند وسطی باشد. نگذارید او احساس قربانی بودن کند. اینگونه نباشد که آلبوم تان پر از عکس های فرزند اول باشد و تعداد عکس های او کمتر از انگشتان دست! همیشه تعدادی عکس تکی (بدون حضور خواهر یا برادر عظیمترش!) از او تهیه کنید.
ویدئوی آموزشی
در این قسمت، با هم یک ویدئوی آموزشی را درباره تربیت فرزندان وسط مشاهده می کنیم.
بیشتر بخوانید: عکاسی کودک به صورت حرفه ای و مدرن در منزل
سخن آخر
فرزندان وسط از ابتدای زندگی می پذیرند که تمام توجه والدین مختص آن ها نیست و باید آنها را با دیگران شریک شوند. همین ویژگی باعث افزایش قدرت انطباق آن ها با شرایط گوناگون در عظیمسالی می گردد. اگر نسبت به چگونگی رفتار با بچه هاتان سردرگم شده اید، خواندن مقالات روانشناسی فرزندان اول خانواده را از دست ندهید. اگر شما نیز فرزند وسط خانواده هستید، تجربه خود را از تاثیر این صندلی بر رفتار والدین و شکل گیری شخصیتتان با ما و دیگر همراهان خبرنگاران در بخش نظرات و پرسش ها به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: Parents و ABC
منبع: setare.com