لزوم نیازسنجی علمی پژوهشگاه تربیت بدنی در ورزش همگانی، تحقیقات کاربردی در دانشگاه ها خاک می خورد - تور چین ارزان

دکتر ارسلان دمیرچی در گفت وگو با خبرنگاران، با اشاره به گستردگی زمینه های پژوهشی رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی برخی از این زمینه ها را بحث های مدیریتی، آنالیز سازمان ها و ساختارها، ورزش قهرمانی، بخش اجرایی ورزش و ارزیابی نقاط قوت و ضعف آن و نیز در نظر دریافت تدابیر برای این بخش نام برد و گفت: این زمینه ها، حوزه های کاری سازمان های مسئول در امر مدیریت ورزشی، فدراسیون ها و نیز بخش های اجرایی و عملیاتی ورزش است.

وی زمینه پژوهشی دیگر را چگونگی مدیریت بخش های اجرایی در ارتباط با ورزش همگانی و ساز و کارهای آن عنوان نمود و شرح داد: 10 درصد افراد به صورت منظم ورزش می نمایند و 90 درصد افراد چنین نیستند که ورزش همگانی شامل حال آن ها می شود.

رئیس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان، اضافه نمود: موضوع دیگر به بهبود رکوردها در ورزش قهرمانی بر می شود که در این زمینه دانشگاه باید به فدراسیون ها یاری کند و حمایت علمی لازم را انجام دهد. محققان می توانند در کنار فدراسیون ها و تیم های ورزشی نقش مؤثری را ایفا نمایند، ضمن آنکه امروز احتیاجهای پژوهشی برای باشگاه ها و مدیران ورزشی ملموس شده است.

دمیرچی با بیان اینکه مسائل پژوهشی رشته تربیت بدنی باید جدای از سرمایه گذاری ها یا فراهم کردن زیرساخت ها پیگیری شود، اضافه نمود: بخش دیگر حوزه سلامت است که دانشگاه می تواند به وسیله مطالعات کاربردی و احتیاج محور در این حوزه با دستگاه های مرتبط با سلامت همچون وزارت بهداشت، آموزش و پرورش و … همکاری کند که تاکنون نیز درصد قابل توجهی از این مطالعات با همکاری بخش های فوق اجرا شده است.

وی اعلام نمود: پژوهش ها در مقاطع ارشد و دکتری به گونه ای تعریف شده که احتیاجهای جامعه در آن ها دیده شود؛ به عنوان مثال مطالعات حوزه فیزیولوژی ورزشی تا حد زیادی به حوزه بیماری های قلبی جهت گیری پیدا نموده است، چرا که بخش زیادی از مرگ و میر به علت نارسایی های قلبی-عروقی اتفاق می دهد. بنابراین می توان گفت بخش قابل توجهی از مطالعات دانشجویان به ویژه در مقطع دکتری به جنبه های بالینی گرایش پیدا نموده و با همکاری محققان حوزه پزشکی انجام می شود.

‬ احساس کمبود ارتباط با پژوهشگاه تربیت بدنی نداریم

رئیس دانشکده تربیت بدنی در رابطه با عملکرد پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی اظهار کرد: پژوهشگاه تربیت بدنی حاصل احتیاج دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به ایجاد مرکزی بود که به آن ها در حوزه علوم ورزشی جهت بدهد و دانشکده های تربیت بدنی را به دور هم جمع کند. این نهاد بعد از تأسیس نقش محوری و حلقه واسط پیدا کرد به طوری که بسیاری از تحقیقات دانشگاهی به دنبال سیاستگذاری های غیرمستقیم پژوهشگاه انجام می شود.

دمیرچی ادامه داد: از بدو تأسیس پژوهشگاه، که در ابتدا یک پژوهشکده بود، مطالعات در قالب ژورنال های علمی و برگزاری همایش های اقتصادی داخلی و خارجی انجام شد. در آن موقع دانشگاه ها استطاعت اقتصادی لازم برای چنین فعالیت هایی را نداشتند و پژوهشگاه توانست خروجی قابل قبولی را ارائه دهد. در حال حاضر نیز بخش قابل توجهی از مطالعات و طرح های تحقیقاتی از سوی پژوهشگاه مورد حمایت قرار می گیرد که برای ما ارزشمند است.

وی اضافه نمود: پژوهشگاه همچنین می تواند به عنوان بازوی اجرایی خوبی برای وزارت علوم در مورد اعمال سیاست های حوزه علوم ورزشی مطرح باشد.

رئیس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان با اشاره به اینکه در حق پژوهشگاه فوق کم لطفی اجرا شده، گفت: در حوزه علوم ورزشی به ویژه ورزش همگانی جمعیت زیادی تحت پوشش قرار می گیرند و پژوهش های مرتبط با این موضوع باید در وزارت علوم بهتر دیده شود.

دمیرچی اعلام نمود: با وجود برخی کاستی ها، پژوهشگاه در حال حاضر به دوران بلوغ خود رسیده و نیروهای زیادی به طور سیستماتیک با آن در ارتباط هستند، ضمن آنکه همکاری این نهاد با دانشگاه ها در قالب برگزاری آزمون های عملی پژوهشی، کارگاه های علمی، همایش ها و فراوری مقالات دنبال می شود.

وی در رابطه با این موضوع که پژوهشگاه تربیت بدنی نسبت به گذشته از دانشگاه ها فاصله گرفته یا خیر، گفت: این نهاد وابسته به معاونت پژوهشی وزارت علوم و تابع سیاست های آن است. اگر در گذشته ارتباط آن با دانشگاه ها مستمرتر بوده، در حال حاضر این نهاد صندلی تعیینی دارد و می تواند به عنوان یک دانشگاه پژوهشی و بر اساس هیأت امنا و سیاست های خود عمل نمایند. با این حال من به عنوان رئیس دانشگاه احساس کمبود رابطه با این نهاد را ندارم و اگر ایرادی مطرح است، بیشتر از جنس ایرادات فنی است.

پژوهشگاه کار موازی با دانشگاه ها انجام ندهد

ضرورت احتیاجسنجی های علمی در حوزه ورزش همگانی

رئیس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان در رابطه با ورود پژوهشگاه تربیت بدنی به حوزه آموزش، شرح داد: این درگیری ذهنی سال های سال وجود داشته است و برخی از همکاران ما چنین نقدی به پژوهشگاه دارند. یکی از موضوعات بحث سامان دهی واحدهای آموزشی تربیت بدنی 1 و 2 بوده که هنوز برای آن تعیین تکلیف نشده است. از طرفی نقد دیگر همکاران ما این است که دانشگاه ها به علت محدودیت های اقتصادی توان اجرای سیاست های پژوهشی پژوهشگاه را ندارند.

دمیرچی ادامه داد: با توجه به آنکه دانشگاه ها هیئت أمنا دارند، قاعده این است که پژوهشگاه برای دانشگاه تعیین تکلیف کند و اگر در این تکلیف خلأیی وجود دارد، دانشگاه ها می توانند آن را به وسیله معاونت آموزشی وزرات علوم برطرف و رجوع نمایند.

وی یادآور شد: اگر پژوهشگاه دانشجوی آموزش محور بگیرد و کار موازی یا مشابه با دانشکده انجام بدهد، درست نیست. این در حالی است که دانشجوی پژوهش محور می تواند در راه توسعه پژوهش در کشور گام بردارد. این ظرفیت وجود دارد که پژوهشگاه را به عنوان یک دانشگاه پژوهش محور ببینیم، اما نباید از رسالت اصلی خود دور شود.

رئیس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان با بیان اینکه پژوهشگاه در حوزه ورزش همگانی باید نقش محوری بر عهده بگیرد، گفت: وظیفه این نهاد در این زمینه احتیاجسنجی های علمی است. در این زمینه باید دید که دستگاه ها چه مراوداتی با پژوهشگاه دارند. احتیاجی نیست که پژوهشگاه متولی ورزش همگانی در سراسر کشور باشد اما باید نقش خود را با همکاری سازمان های اجرایی همچون وزارت ورزش، آموزش و پرورش و وزارت کار و نیز در همکاری با دانشگاه ها انجام دهد.

دمیرچی توضیح داد: بخش دیگر این موضوع مردم کوچه و بازار هستند که تحت پوشش حمایتی ورزش همگانی نیستند. به محض آنکه فرد بیمار می شود تحت پوشش قرار می گیرد، اما هیچ گونه نظارتی بر فرد سالم وجود ندارد که این یک خلأ جدی است.

وی با اشاره به اینکه حوزه مکمل ها و مواد نیروزا یک تجارت درآمدزای بین المللی است، گفت: عمده درآمد باشگاه ها از محل فروش این مکمل ها به دست می آید. این موضوع که چه کسی مکمل ها را وارد یا توزیع می نماید ربطی به دانشگاه و پژوهشگاه ندارد، اما مراکز علمی باید شرح دهند که کدام موارد خطرناک بوده یا چه جایگزین مناسبی برای آن ها وجود دارد. برخی مکمل ها ناآگاهانه مصرف می شوند. مراکز تحقیقاتی باید آثار و عملکرد مکمل ها بر افراد را تعیین نموده و صدا و سیما نیز باید در این زمینه اطلاع رسانی کند.

جریمه برای تحقیقات بنیادی و غیرکاربردی

تحقیقات کاربردی خاک می خورد

رئیس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان درباره جهت دهی سرانجام نامه های علوم ورزشی، تشریح کرد: بخشی از این موضوع به قابلیت اساتید در راهنمایی پروژه ها برمی شود. برخی اساتید می توانند موضوعاتی را تعریف نمایند که قابلیت رقابت با مراکز تحقیقاتی و علمی جهان را دارد.

دمیرچی اضافه نمود: بحث دیگر در این خصوص امکاناتی است که در دانشگاه ها برای عملیاتی کردن موضوعات وجود دارد. در برخی گرایش های رشته تربیت بدنی انجام پژوهش ها هزینه بر است. به عنوان مثال در گرایش فیزیولوژی ورزشی جمعیتی باید طی چند نوبت مورد آزمایش قرار گیرد، و کیت های آزمایشگاهی استاندارد عمدتاً از خارج وارد می شود. برای آنکه یک رساله دکتری در این رشته به ثمر برسد و 1 یا 2 مقاله از آن استخراج شود، هزینه ای حدود 10 تا 15 میلیون تومان ضروری است که در این رقم هزینه های تایپ و نگارش لحاظ نشده است.

وی یادآور شد: این در حالی است که هزینه بر بودن پژوهش های کاربردی باعث می شود دانشجویان به سمت تحقیقات بنیادی و کتابخانه ای متمایل شوند که کمترین هزینه را دارد. البته دانشگاه برای موضوعات بالا تدابیری اندیشیده و برای تحقیقات کاربردی حمایت های تشویقی، و برای تحقیقات بنیادی و غیرکاربردی مقداری جریمه در نظر گرفته است. این نیز هست که تحقیقات کاربردی اجرا شده در دانشگاه ها خاک می خورد و مسئولان دستگاه های اجرایی در جلسه دفاعی که از آن ها دعوت شده، حضور پیدا نمی نمایند.

رئیس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان در سرانجام توضیح داد: به عنوان عضو هیئت علمی اصلاً از شیوه حمایت از سرانجام نامه ها و رساله ها رضایت ندارم و با وجود آنکه مسئولیت دانشکده را عهده دار هستم، قدرت تحت پوشش قرار دادن هزینه های این چنینی را نداریم.