آمریکا با کشتی های جنگی ایران چه خواهد نمود؟ - تور چین ارزان

فارین پالیسی در این رابطه می نویسد: هفته گذشته نشریه پولیتیکو گزارش داد که ظاهرا دو کشتی جنگی ایرانی در راه اقیانوس اطلس قرار دارند. در این رابطه مقام های امنیت ملی آمریکا شدیدا ابراز نگرانی کردند و به طور خاص به این مساله اشاره کردند که آن ها (کشتی های ایرانی) احتمالا در راه ونزوئلا هستند و قرار است تحریم های آمریکا علیه کاراکاس را نقض نمایند. در این راستا، سناتور مارک روبیو از دولت آمریکا درخواست نموده تا مانع از رسیدن کشتی های مذکور به سواحل ونزوئلا گردد. با این حال، هرگونه اقدام آمریکا علیه کشتی های مذکور غیرقانونی خواهد بود و یکی از بنیان های اساسی نظم بین المللی را به چالش خواهد کشید: اصلِ مصونیتِ حاکمیت/ sovereign immunity. آمریکا باید بداند که هزینه هرگونه اقدامی تهاجمی آن علیه کشتی های ایرانی، به شدت بالا خواهد بود. امری که در صورت وقوع، به نحو وحشتناکی ادعا های آمریکا مبنی بر اینکه حامی حقوق حمل و نقل آزاد دریایی است را به چالش خواهد کشید و از آمریکا تصویر یک نظام سیاسی فریبکار و منافق را به دنیایان نشان خواهد داد.

به گزارش خبرنگاران، ایران و ونزوئلا در دهه گذشته به دلیل روبرو شدن با حجم گسترده تحریم های آمریکا، روز به روز به یکدیگر نزدیک تر شده اند و از این طریق، تا حدی از شدت فشار های سیاسی و مالی واشنگتن علیه خود کاسته اند. تجارت نفت یکی از مهمترین محور های رابطه میان ایران و ونزوئلا بوده و دولت آمریکا به همراه بعضی متحدان آن در سال های اخیر چندین کشتی ایرانی را که محموله سوخت داشته و راهی ونزوئلا بوده اند را توقیف نموده اند (حتی کشتی ها در بعضی موارد تحت پرچم های دیگر بوده اند). استدلال اصلی آن ها هم این بوده که اساسا این کشتی ها در حال نقض تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا هستند. با این حال، این مرتبه شرایط اندکی متفاوت است.

کشتی های ایرانی که راهی اقیانوس اطلس هستند، عضو نیروی دریایی ایران هستند و بر اساس حقوق بین الملل، کشتی های جنگی ایران می توانند به طور مستقیم به آمریکا هشدار دهند که با آن ها کاری نداشته باشد و اجازه دهد آن ها از اصل مصونیت حاکمیت دولت ها در دنیا استفاده نمایند.

حقوق دریا ها چه در قالب عرفی و چه متعارف، به کشتی های جنگی و دیگر کشتی های دولتی، حق مصونیتِ حاکمیت اعطا می نماید. در زمان های صلح، این مصونیت یک بند و اصل حقوقی کاملا قدرتمند در برابر مداخلات احتمالی یک دولت خارجی است. البته که استثنا هایی نیز در این زمینه وجود دارد که به طور خاص در خصوص دولت های ورشکسته، کشتی های جنگی جعلی، و یا مساله تسلیحات کشتار دسته جمعی صدق می نماید. با این حال این ها صرفا مسائلی هستند که روی کاغذ مطرح می شوند و اصلِ مساله که اکنون در خصوص ایران مطرح است را تغییر نمی دهد.

معاهده حقوق دریاها، کشتی های جنگی را به مثابه کشتی هایی تعریف می نماید که به نیرو های مسلح کشور ها تعلق دارند و تحت راهنمایی افسران نظامی رسمی کشور های مختلف قرار دارند و از نظم و نسق نظامی خاصی پیروی می نمایند. در این راستا، شاهدیم که دو کشتی جنگی ایرانی که اکنون در راه اقیانوس اطلس هستند، قویا و کاملا با تعریف یک کشتی جنگی، تحت آنچه معاهده حقوق دریا ها مطرح می سازد، همخوانی دارند.

معاهده سازمان ملل متحد که آمریکا معتقد است بازتاب دهنده حقوق بین الملل عرفی است، به وضوح به بعضی از جلوه های قدرتِ اصل مصونیت حاکمیت دولت ها اشاره می نماید. در این راستا، مصونیت حاکمیت در در ریا های بین المللی، حقی مطلق است. بند 95 این معاهده می گوید: کشتی های جنگی در آب های بین المللی از مصونیت کامل برخوردارند و بازیگران خارجی، حق نقض حقوق آن ها را ندارند. بند 96 نیز به کشتی های عملیاتی و متعلق به دولت ها، مصونیت کامل اعطا می نماید. این حق همچنین در مناطق مالیِ اختصاصی هم صدق می نماید.

حتی در دریای های سرزمینی هم مصونیت حاکمیت از یک چشم انداز حمایتی قدرتمند برخوردار است. کشتی های جنگی از حق عبور بی ضرر در دریا های سرزمینی خارجی برخوردار هستند. دولت ساحلی می تواند قواعدی را برای امنیت دریانوردی وضع کند، اما اساسا هیچ حقی جهت انجام اقدامات تهاجمی علیه آن دسته از کشتی هایی که به مقررات احترام می گذارند ندارند. تا زمانی که کشتی جنگی متعهد به عبور بی ضرر باشد و دولت ساحلی را تهدید نکند، دولت ساحلی می تواند در شدید ترین حالت، تنها به کشتی مذکور دستور دهد تا آب های سرزمینی آن را ترک کند. در این رابطه، توقیف و یا بازداشت کشتی های جنگی اساسا مطرح نیست مگر اینکه کشتی جنگی، دولت ساحلی را تهدید کند که در این زمینه، حق دفاع از خود کاملا مشروع است و به رسمیت شناخته می گردد.

آب های داخلی از جمله بنادر نیز شرایط چندان متفاوتی ندارند. البته که یک کشتی جنگی به اخذ اجازه دولت ساحلی جهت ورود به آب های داخلی احتیاج دارد. با این حال حتی در این زمینه یعنی جایی که دولت ساحلی از بیشترین اقتدار برخوردار است نیز، حق مصونیت حاکمیت، طبق حقوق بین الملل عرفی، کاملا پذیرفته شده است و از احترام برخوردار است.

در خصوص کشتی های جنگی ایرانی که راهی آب های اقیانوس اطلس هستند باید گفت تا زمانیکه این کشتی ها تهدید به استفاده از زور ننمایند، کاملا از حق مصونیت حاکمیت برخوردار هستند و در این رابطه فرقی نمی نماید که آن ها در آب های بین المللی، مناطق مالیِ اختصاصی، آب های سرزمینی، و یا آب های داخلی باشند. آمریکا حتی اگر کشتی های ایرانی حامل سلاح نیز باشند، نمی تواند آن ها را مورد تعرض قرار دهد. آمریکا باید بداند که بخش عمده ای از تحریم ها علیه ایران، تحریم های یکجانبه این کشور علیه تهران هستند و آمریکا نمی تواند با تکیه بر آن ها هر گونه که می خواهد با ایران رفتار کند.

آمریکا باید بداند که هرگونه برخورد آن با کشتی های جنگی ایرانی، با هزینه های فراوانی برای این کشور همراه خواهد بود. اگر آمریکا علیه کشتی های جنگی ایران دست به تعرض بزند و قضیه یه یک دادگاه بین المللی کشیده گردد، آمریکا به بدترین وجه ممکن شکست خواهد خورد و این مساله موجب تقویت هر چه بیشتر ایران می گردد. از سویی، اگر آمریکا بخواهد علیه کشتی های جنگی ایران دست به اقدامی بزند، باید بداند که نیروی دریاییِ خود را نیز در معرض تهدید های گسترده قرار داده و در آینده نزدیک، چین نیز برای خود حق قائل می گردد تا کشتی های جنگی آمریکایی که برای تایوان سلاح می برند را توقیف و مواخذه کند. استدلال چین نیز این خواهد بود که آمریکا حق ندارد تحریم های چین علیه تایوان را نقض کند.

هرگونه اقدام آمریکا علیه کشتی های جنگی ایرانی، عملا نشان می دهد که آمریکا هیچ احترامی برای اصول و مقررات بین المللی قائل نیست و صرفا از قوانین به صورت ابزاری و در راستای منافع خود استفاده می نماید. آمریکا باید بپذیرد که برای روبروه با مساله حرکت کشتی های جنگی ایران به سمت اقیانوس اطلس، از هیچ ابزاری الا دیپلماسی نمی تواند استفاده کند.

مقام های آمریکایی باید بدانند که کشتی های جنگی ایرانی کاملا حق دارند که با هرگونه کارشکنی از سوی نیروی دریایی و یا نیروی های مسلح آمریکا برخورد نمایند و به آن ها یادآوری نمایند که بر اساس قانون حق ندارند کوچکترین مزاحمتی برای کشتی های ایرانی و حق مصونیت حاکمیت آن ها ایجاد نمایند.