پاسخ ایران به لغو معافیت های هسته ای چه خواهد بود؟ - تور چین ارزان

به گزارش خبرنگاران، چهارشنبه هفته گذشته آمریکا برای قطع همکاری شرکت های خارجی با برنامه هسته ای ایران، آخرین معافیت های تحریمی هسته ای مرتبط با برجام را لغو کرد. با لغو این معافیت ها، شرکت های روسی، چینی و اروپایی که با برنامه هسته ای ایران همکاری می نمایند، دیگر قادر به ادامه همکاری نخواهند بود، مگر اینکه تحریم های یکجانبه آمریکا را زیر پا بگذارند.

شرکت های مزبور با استفاده از معافیت های هسته ای درگیر پروژه هایی نظیر تغییر کاربری راکتور آب سنگین اراک و نقل و انتقال اورانیوم مورد احتیاج راکتور تحقیقاتی تهران بودند. حالا بعد از لغو این معافیت ها، دو ماه فرصت دارند تا از این پروژه ها خارج شوند. آمریکا همچنین دو دانشمند هسته ای ایران با نام های مجید آقایی و امجد سازگار را تحریم کرد. با این حال، آمریکا معافیت تحریمی نیروگاه اتمی بوشهر را تمدید کرد که البته این معافیت ارتباط چندانی با برجام ندارد.

ایران اقدام آمریکا در لغو معافیت های هسته ای را کم اهمیت دانست و آن را در راستای انحراف افکار عمومی داخلی و دنیا از شکست های پی در پی واشنگتن در مقابل تهران ارزیابی کرد. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، با اشاره به این نکته، در تبادل نظر با خبرگزاری ایسنا توضیح داد که لغو معافیت ها برای همکاری هسته ای طبق برجام در عمل هیچ تاثیری بر فرایند کار ایران ندارد.

علاوه بر این، وزارت امور خارجه ایران پس از بیش از دو روز تاخیر به لغو معافیت ها واکنش نشان داد و با صدور بیانیه ای اعلام نمود: جمهوری اسلامی ایران از نزدیک آثار فنی و سیاسی این اقدام را رصد نموده و در صورتی که منجر به تاثیرات منفی بر حقوق هسته ای ایران طبق اسناد بین المللی و مفاد برجام گردد، نسبت به اتخاذ گام های عملی و حقوقی لازم اقدام خواهد نمود.

سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه، چیزی درباره پاسخ ایران نگفتند. اما با آنالیز اظهارات مقامات رسمی و تحلیل های رسانه ای می توان زمان و کلیات پاسخ ایران را حدس زد.

براساس معافیت های هسته ای، روسیه می توانست اورانیوم مصرف شده راکتور تحقیقاتی را از ایران خارج کند و به ایران اورانیوم غنی شده با خلوص 20 درصدی وارد کند. همچنین، بر اساس یکی از معافیت ها، شرکت های خارجی می توانند در بازطراحی راکتور آب سنگین اراک، به نحوی که دیگر پلوتونیوم فراوری نکند، مشارکت نمایند. حالا با لغو معافیت های هسته ای، این شرکت ها ممکن است از ادامه مشارکت در پروژه بازطراحی راکتور اراک منصرف شوند. کمالوندی گفته است ایران در رابطه با بازطراحی راکتور اراک مشکل خاصی ندارد. کار بازطراحی آهسته پیش می رود، اما ادامه دارد.

دولت ایران هنوز به طور رسمی پاسخ خود به لغو معافیت های هسته ای را مشخص ننموده است.

بازگشت غنی سازی 20 درصدی؟

او در این رابطه گفت: در رابطه با بازطراحی راکتور اراک خیالمان راحت است؛ چون ما هر دو شکل راکتور قدیم و جدید را خودمان به تنهایی هم می توانیم بسازیم. همین الان طراحی ها چه در حوزه راکتور و چه سوخت آن توسط نیرو های متخصص ایرانی در حال اجرا است. چین و سایر کشور های اروپایی با ما در این کار همراهی می نمایند، اما کار اصلی طراحی راکتور و سوخت آن با خودمان است. در ساخت تجهیزات هم این توانمندی در نیرو های ایرانی وجود دارد که در صورت عدم همراهی دیگران به تنهایی آن را انجام دهند. شاهد بودیم که مدار ثانویه و پمپ ها را خودمان ساختیم. البته فرایند کار در بازطراحی راکتور اراک به دلیل مشکلاتی که در اجرای برجام و اعمال تحریم ها وجود دارد آهسته است، اما کار در راستا خود و رو به جلو جریان دارد.

ولی لغو معافیت های واردات و صادرات سوخت پیچیدگی هایی دارد. ایران می تواند طبق برجام و بدون یاری شرکت های خارجی کار بازطراحی را ادامه دهد. اما مسئله سوخت هسته ای به این شکل نیست. اگر روسیه نتواند به ایران سوخت وارد کند، ایران گزینه ای جز فراوری سوخت در داخل نخواهد داشت. کمالوندی گفته است: سوخت ما در روسیه بدون هیچ مسئله ای هر وقت احتیاج داشته باشیم به ایران می آید و اگر سوخت موجود تمام گردد هم قادریم در آینده خودمان بدون احتیاج به یاری هیچ کشوری آن را فراوری کنیم. حال سوالی که اینجا مطرح می گردد، این است که در صورتی که روسیه به دلیل تحریم های آمریکا نتواند به ایران سوخت دهد، آیا ایران اقدام به فراوری سوخت خواهد نمود؟ غنی سازی ایران در چه سحطی خواهد بود؟ آیا ایران غنی سازی 20 درصدی را از سر خواهد گرفت؟ پاسخ این سوالات به پاسخ ایران به آمریکا بستگی دارد. چنانچه ایران غنی سازی 20 درصدی را از سرگیرد، در آن حالت، ایران از سطح مجاز در برجام بسیار فراتر خواهد رفت.

آمریکا به تازگی معافیت ها را لغو نموده و به شرکت های خارجی 60 روز مهلت داده تا از ایران خارج شوند. از این رو، بعید است در این مدت، لغو معافیت ها تاثیر آنی و فوری بر برنامه هسته ای ایران بگذارد. به نظر می رسد تصمیم سازان ایران در حال ارزیابی گزینه ها هستند. سخنگوی وزارت خارجه به وضوح گفته است که گام های عملی و حقوقی ایران در پاسخ به لغو معافیت های هسته ای، به بروز تاثیرات منفی لغو این معافیت ها بر حقوق هسته ای ایران منوط است.

بیشتر بخوانید:

چرا آمریکا معافیت های هسته ای را لغو کرد؟

بعضی محافل تحلیلی و رسانه ای نزدیک به تصمیم سازان ایران می گویند پاسخ ایران ممکن است بعد از مشخص شدن سرنوشت تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل مشخص گردد. در همین رابطه، مهدی محمدی، تحلیلگر اصولگرا، در توئیتی نوشت: دولت ترامپ همه معافیت های مربوط به همکاری های هسته ای در برجام را لغو کرد. هدف، تحریک ایران قبل از اکتبر است. بعد از اکتبر اما، اگر از یک جهش در حوزه غنی سازی کوتاهی کنیم، برجام به مثابه یک سلاح هسته ای منفجر شده درون محیط امنیت ملی ایران عمل خواهد نمود.

لازم به ذکر است که در ماه اکتبر، طبق برجام موعد برطرف تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران فرامی رسد. آمریکا قویا خواهان تمدید این تحریم ها شده و برای این کار یک طرح دو مرحله ای و جنجالی تدارک دیده که بر مبنای آن آمریکا در ابتدا قطعنامه ای با موضوع تمدید تحریم های مزبور به شورای امنیت سازمان ملل ارائه می دهد؛ سپس اگر این قطعنامه وتو شد، دولت آمریکا با ادعای اینکه از نظر حقوقی هنوز اختیار استفاده از مکانیسم ماشه را دارد، از این مکانیسم برای بازگرداندن کل تحریم های سازمان ملل، از جمله تحریم های تسلیحاتی، علیه ایران استفاده خواهد نمود.

روزنامه الاخبار لبنان، نزدیک به حزب الله، می گوید اگر ایران قبل از ماه اکتبر غنی سازی 20 درصدی را از سر گیرد، این امر عملا به مثابه پاره کردن برجام خواهد بود. پاره کردن برجام نیز باعث خواهد شد که آمریکا از یک طرف به اروپایی ها برای تعطیل کردن سازوکار تبادل اقتصادی با ایران فشار بیاورد و از طرف دیگر مسکو، پکن و لندن را برای توقف همکاری با راکتور اراک تحت فشار قرار دهد. آمریکا همچنین دنبال این است که حمایت اروپایی ها را در زمینه فعال سازی مکانیسم حل اختلاف به دست آورد. امری که اگر محقق گردد، فرصت برطرف تحریم های تسلیحاتی در اکتبر آینده را از تهران خواهد گرفت. الاخبار در انتها نوشت: ایرانی ها، دست روی دست نخواهند گذاشت و تا لحظه آخر مبارزه خواهند کرد. شاید طبق معمول، گام های هسته ای شان را به بعد از اجرایی شدن برطرف تحریم های تسلیحاتی موکول خواهند کرد.